Jack Kooistra
Jack Kooistra, nazi-jager uit noordoost-Friesland: ‘Ik kan niet tegen onrecht. Daar vecht ik tegen. Altijd.’
De 'Hunting Jack'
Ik ben geboren op 24 maart 1930 in Zwaagwesteinde.
Mijn grootouders en mijn oom Elke, die leraar was, vonden mij een voorlijke jongen. Tegenwoordig heet dat hoogbegaafd.
Kort na mijn geboorte verhuisden mijn ouders naar Dantumawoude. Op vijfjarige leeftijd leerde oom Eelke mij lezen en schrijven. Overal had ik belangstelling voor, behalve voor politiek en geloof.
Al jaren kwam Iedere vrijdag een zekere visboer Jan Hendriks Venema uit Hardegarijp langs om vis te verkopen. Ik vroeg hem het hemd van het lijf. Altijd ontving ik een stukje vis van deze vriendelijke man. Vanaf september 1939 kwam Venema ineens niet meer. Ik vroeg mijn moeder hiernaar en zij vertelde dat hij in militaire dienst was opgeroepen. Toen brak de oorlog uit op vrijdag 10 mei 1940. Na 15 mei 1940 de capitulatie volgde zag ik Venema nooit weer. Moeder liet weten dat hij ook nooit weer zou terugkeren, omdat hij gesneuveld was. Zijn naam schreef ik op in een kladschrift. Tegelijk met namen uit De Telegraaf, die mijn Beppe Griet oplas.
Kort na de bevrijding zijn we verhuisd van Dantumawoude naar Zwaagwesteinde.
​
En zo is de strijd begonnen
Het was de aanzet tot de opbouw van mijn omvangrijke oorlogsarchief. Uit de toenmalige Telegraaf haalde ik publicaties over gefusilleerde verzetsstrijders. Uit de NSB-krant Volk en Vaderland haalde ik de informatie over omgekomen SS’ers,
Bij de bevrijding had ik ongeveer 3000 namen. Omdat ik zeker wist dat veel meer mensen waren omgekomen, schreef ik als 15-/16-jarige puber vrijwel alle Nederlandse gemeenten aan. Op mijn verzoek s.v.p. opgaaf te verstrekken van goede en foute Nederlanders. Toen had je nog geen privacywetgeving, die mij tegenhield.
"Ga toch voetballen"
Ik werd ter verantwoording geroepen op het politiebureau, Of ik als puber niks te doen had. "ga toch voetballen", kreeg ik als consigne. Ook moest ik op het gemeentehuis van Dantumadeel verschijnen. Daar bedacht men een ludieke oplossing. De gefactureerde post moest ik op het gemeentehuis afgeven en daar stopte men voor verzending een verklaring van de burgemeester in, dat het geen bezwaar was om mij gegevens te verstrekken.
​
​
In de jaren zestig, zeventig en tachtig van de vorige eeuw ben ik gaan zoeken naar mensen, die verantwoordelijk konden worden gehouden voor executies, overvallen en dergelijke op onschuldige burgers en instellingen. In binnen-en buitenland leverde dit ongeveer honderd namen op van personen, die zich ernstig hadden misdragen tijdens de WOII.
Het leverde mij allerlei bijnamen op, zoals de Hollandse Wiesenthal, de Friese Wiesenthal, Friesenthal, Hunting Jack en Wiesenthal Zwo.
Mijn handgeschreven kaartjes met een lengte van 13,5 meter bevatten ongeveer 180.000 oorlogsslachtoffers van over de hele wereld. Daarnaast ook nog ongeveer 50,000 gesneuvelde Duitse soldaten en ruim 6000 gesneuvelde SS’ers. Al deze informatie is op kaarten getikt.
Het bijwerken van het archief is van ruwweg 1950-1954 onderbroken geweest door mijn militaire dienst. Onder meer ben ik ruim anderhalf jaar uitgezonden geweest naar Nieuw-Guinea. De rest van mijn leven ben ik hier altijd mee bezig geweest.
​
De zoektocht ging verder
Documentaire
Jack Kooistra trouwde in 1956 met Froukje Kuik met wie hij in Leeuwarden woonde. Het gezin kreeg twee kinderen, Edith (1956) en Jacques (1958). Tot voor kort woonde Jack nog in Leeuwarden, maar door een onfortuinlijk ongeluk in januari 2023 is hij na uitvoerige behandeling in zorgcentrum Bennema State opgenomen voor verdere zorg. Nog elke dag beantwoordt hij vragen van nabestaanden over de oorlog. Kooistra’s kaartjes zijn inmiddels overgebracht naar het Militair Mobiel Depot in Loosrecht. Het archief wordt gedigitaliseerd en zijn zoon Jacques Kooistra heeft de stichting Hunting Jack opgericht, onder andere om de boodschap van de film te waarborgen. ,,Helaas is het nog steeds actueel.’’
De documentaire ‘Hunting Jack’ zal in verschillende landen te zien zijn. Ook Omrop Fryslân en de NPO gaan de documentaire gemaakt door Hidde de Vries – uitzenden. (bron de westereen)